Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, do të diskutojë mbi armëpushimin në Gazë me kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, në Jerusalem. Kjo vizitë vjen një ditë pas shkëmbimit të fundit të pengjeve të burgosura dhe shënon fillimin e turneut të tij në Lindjen e Mesme.

Rubio, në vizitën e tij të parë në rajon si kryediplomati i Uashingtonit, pritet të paraqesë propozimin e presidentit amerikan Donald Trump për të marrë kontrollin e Rripit të Gazës dhe për të zhvendosur më shumë se 2 milionë banorët e tij. Ekspertët e konsiderojnë këtë veprim si spastrim etnik. Plani i Trump parashikon rindërtimin e territorit bregdetar në “Rivierën e Lindjes së Mesme” pas shkatërrimeve nga bombardimet izraelite që zgjatën më shumë se 15 muaj.

Netanyahu e pranoi idenë gjatë vizitës së tij të fundit në Shtëpinë e Bardhë, por udhëheqësit e huaj e kanë kundërshtuar kryesisht atë. Rubio arriti në aeroportin Ben Gurion pranë Tel Avivit disa orë pasi Hamas lironte tre pengje izraelite në Gazë në këmbim të 369 të burgosurve palestinezë. Kjo ishte shkëmbimi i gjashtë që u bë nën armëpushimin e brishtë.

Negociatat për një fazë të dytë të armëpushimit, që synon të sigurojë një fund më të qëndrueshëm të luftës, pritet të fillojnë javën e ardhshme në Doha. Uashingtoni ka deklaruar se është i hapur ndaj propozimeve alternative nga qeveritë arabe, por këmbëngul se, për momentin, “plani i vetëm është i Trump”.

Rubio do të vizitojë gjithashtu Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, me bisedime të ashpra që priten të hënën në Riad, një aktor kyç në strategjinë rajonale të Trump. “Izraeli tani do të duhet të vendosë se çfarë do të bëjë”, shkroi Trump në Truth Social. “Shtetet e Bashkuara do të mbështesin vendimin që ata marrin!”

Izraeli ka marrë një ngarkesë me bomba të rënda MK-84 nga Shtetet e Bashkuara, pasi Trump hoqi bllokimin e vendosur mbi eksportin e municioneve nga administrata e paraardhësit të tij, Joe Biden, tha të dielën ministria e mbrojtjes. MK-84 është një bombë e padrejtuar 2000 paund, e cila mund të shkatërrojë betonin dhe metalin e trashë, duke krijuar një rreze të gjerë shpërthimi.

Hamas dhe Izraeli po zbatojnë fazën e parë 42-ditore të armëpushimit që u rrezikua javën e kaluar pasi Hamas tha se do të ndalonte lëshimet për shkeljet izraelite të armëpushimit. Izraeli ka akuzuar gjithashtu Hamasin për shkelje të armëpushimit.

Netanyahu vlerësoi “qëndrimin e vendosur të Presidentit Trump” me sigurimin që publikimet e së shtunës të shkonin përpara. Pengjet e liruara u ribashkuan emocionalisht me familjet e tyre. Izraeli lironte 369 të burgosur palestinezë, kryesisht palestinezë të ndaluar në Gaza gjatë luftës, por disa po vuanin dënime të përjetshme për sulmet ndaj izraelitëve.

Pamjet e transmetuara nga mediat izraelite treguan të burgosur palestinezë me xhup me një Yll të Davidit dhe sloganin: “Nuk do të harrojmë dhe nuk do të falim”. Ata i grisën kur arritën në Gaza dhe i dogjën në një zjarr në pikën e pritjes në Khan Younis.

Ibrahim, 61 vjeç, një i burgosur i liruar që nuk pranoi të jepte emrin e tij të plotë, tha se ishte i tronditur nga shkatërrimi i Gazës. I arrestuar në kampin e refugjatëve Jabalia të Gazës veriore, ai tha se ende nuk e dinte pse ishte burgosur për nëntë muaj.

Që nga fillimi i armëpushimit muajin e kaluar, 19 pengje izraelite janë liruar në këmbim të më shumë se 1000 të burgosurve palestinezë. Nga 251 persona të kapur në sulmin e Hamasit më 7 tetor 2023 ndaj Izraelit që shkaktoi luftën, 70 mbeten në Gaza, përfshirë 35 që ushtria izraelite thotë se janë të vdekur.

Faza e dytë e armëpushimit, ende për t’u negociuar, pritet të përfshijë lirimin e pengjeve të mbetura dhe diskutime për përfundimin e luftës. Plani i Trump për Gazën ka rritur tensionet. Presidenti amerikan ka paralajmëruar për pasoja për Egjiptin dhe Jordaninë fqinje nëse nuk pranojnë palestinezët e zhvendosur në Gazë.

Diplomatët thonë se Egjipti po udhëheq përpjekjet për të propozuar një alternativë brenda javësh, e fokusuar në trajnimin e një force të re sigurie dhe emërimin e udhëheqësve lokalë palestinezë. Rubio tha se ai besonte se shtetet arabe “po punonin me mirëbesim”, por këmbënguli se Hamas nuk duhet të ketë asnjë rol në të ardhmen.